دین یک نیاز طبیعی است...

چند وقت پیش به عکس‌واژه‎ای برخوردم منتسب به فروید که نوشته بود:

.

دین یک توهم است. هرچقدر میوه‌های دانش بیشتر در اختیار انسان قرار گیرد، همانقدر باور‌های مذهبی‌ از بین خواهد رفت.

زیگموند فروید

.

بهتراست وقتی یک جمله‎ای را با واسطه از کسی می‎شنویم یا جایی می‎خوانیم، پیگیرش شویم که آن شخص در ماقبل و بعد آن چه گفته است.

این عکس‎واژه هم برایم همین را تداعی کرد. با شناختی که از فروید داشتم، بعید بود چنین چیزی را مطرح کند. نمی‌خواهم بگویم که فروید بابای علم روانکاوی‎ست و دانشمندست و از این حرف‎ها. نه.

به نظرم بعید بود، کسی که تمام هستی را  در غرایز جنسی خلاصه کرده، بیاید بگوید دین ناشی از غرایز نیست. این تضاد است :)

نه اینکه در نظریات فروید اصلا تضاد وجود ندارد  :)) لذا کنجکاو شدم که بدانم  این بابای علم روانکاوی چه چیزی درمورد دین گفته است.

لیک آستین‎هارا بالا زدیم و در اولین قدم دست به دامن استاد همه چی دون؛ جناب گوگل شدیم.

البته پس از نیم ساعت کلنجار رفتن با او، متوجه شدیم که  از گوگل چیزی به ما نمی‎ماسد.

نه اینکه گوگل چیزی حالیش نباشد. نه!

تمام سایت‎هایی که بشود یک سری "اطلاعات خام و دست نخورده" از نظریات فروید گرفت، دچار خود فیلتری شده بودند.

و ازآنجایی که سیستم فیلترینگ کشور مجهز به دیواره های فولادین فوق پیشرفته‎ی اینترنتی در برابر سایت‌های بد بد می‎باشد، و در برابر فیلترشکن‎های چند کیلوبایتی به سختی از خود مقاومت نشان می‎دهند،

بنده ترجیح دادم که روند ملی شدن اینترنتمان را دچار تزلزل نکنم +

.

بگذریم.

در طی این کندوکاو، مشتاق شدیم که در راستای حمایت از تولید ملی، به سرغ همان مقالات تولید داخل برویم!

.

در چند مقاله‎ای که مطالعه کردم، دیدگاه‌های مختلفی از عقیده فروید درمورد منشاء دین مطرح شد. که از جمله آن‎ها می‎شود به عوامل روانی- جهل - ترس و  دفاع ذهنی اشاره کرد.**

::::

مشغول خواندن کتابی از استاد شهید مطهری بودم که دیدم شهید بزرگوار، اشاره‌وار، عقیده فروید را درمورد دین مطرح کردند. که جالب دیدم در اینجا نشرش دهم:

.

فروید گفت:

  - دین نه ناشی، از ترس است نه از جهل است. نه عکس العمل در مقابل بی‌نظمی‌هاست و نه عاملی است در راه کسب امتیازات طبقاتی.

او همانطوری که همه حوادث اجتماع را با غریزه جنسی تحلیل و توجیه می‌کرد، خواست دین را هم ازاین راه توجیه کند. و نتیجتا گفت:

  - بشر در اجتماع از نظر جنسی محرومیت‌هایی پیدا می‌کند که موجب می‌شود غریزه عقب رانده شده و به شعور ناخودآگاه برود. وقتی که آنجا رفت، قیود اجتماعی جلویش را می‌گیرد که بیرون نیاید، اما در آن صورت این محرومیت‌ها از راهها و به شکل‌های دیگری بروز می‌کند که یکی از آن‌ها دین است. دین ریشه اش تمایل جنسی است نه چیز دیگر.

او همچنین می‌گفت که ریشه اخلاق هم تمایلات جنسی است. علم هم ریشه اش جنسی است.

اگر از او می‌پرسیدم آیا به عقیده شما دین چه موقعی از میان مردم خواهد رفت؟ می‌گفت:

آزادی جنسی مطلق بدهید، به طوری که هیچ محرومیت جنسی وجود نداشته باشد، در آن صورت دین هم وجود نخواهد داشت.

اما طولی نکشید که فروید خودش هم از حرف خودش پشیمان شد. شاگردهایش نیز از او نپذیرفتند. در همین جاست که نظریه فطری بودن دین و اینکه دین جزو نهاد بشر است پیدا می‌شود.

(امدادهای غیبی در زندگی بشر/شهید مطهری)***

.

---

* منظور این نیست که مقالات خارجی برتر از مقالات داخل است. اتفاقا در داخل مقالات خیلی موثری در سطوح بین‎الملل نوشته می‎شود. تحریم کردن دانشمندان ایرانی از ارئه مقاله‌شان در دانشگاه‎های برتر دنیا، گویای این واقعیت است. در این پست، به صورت تخصصی مقالات مربوط به دیدگاه فروید درمورد دین مطرح بود.

**در کتاب امدادهای غیبی در زندگی بشر، به بسیاری از شبهات مربوط به منشاء دین، جواب داده شده است.

***شهید مطهری نابغه است. کتاب‎هایش هنوز هم به بسیاری از شبهات به بهترین شکل پاسخ می‎دهد.